Đau bụng dưới bên phải là bệnh gì? Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị hiệu quả
Đau bụng dưới bên phải là gì? Khi nào cần đi khám bác sĩ
Vùng bụng dưới bên phải nằm ở vị trí giữa hông phải và khung chậu. Đây là nơi chứa nhiều cơ quan quan trọng như ruột thừa, manh tràng, niệu quản phải, buồng trứng phải (ở nữ giới) và một phần ruột già.
Khi khu vực này xuất hiện cơn đau âm ỉ, nhói hoặc quặn từng cơn, người bệnh thường nghĩ đến rối loạn tiêu hóa hoặc đầy hơi. Tuy nhiên, nếu đau kéo dài, kèm sốt, buồn nôn hoặc chán ăn, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý nghiêm trọng hơn – đặc biệt là viêm ruột thừa.
Theo các bác sĩ tiêu hóa, đau bụng dưới bên phải không nên tự ý uống thuốc giảm đau hoặc kháng sinh khi chưa rõ nguyên nhân. Việc này có thể che giấu triệu chứng, khiến việc chẩn đoán bệnh trở nên khó khăn hơn.
Nguyên nhân thường gặp gây đau bụng dưới bên phải
Bệnh lý tiêu hóa
- Viêm ruột thừa: Là nguyên nhân phổ biến nhất gây đau bụng dưới bên phải. Cơn đau thường khởi phát quanh rốn, sau đó lan dần xuống hố chậu phải. Người bệnh có thể sốt nhẹ, buồn nôn, chán ăn. Nếu không điều trị sớm, ruột thừa có thể vỡ, gây viêm phúc mạc nguy hiểm.
- Viêm đại tràng hoặc táo bón: Khi nhu động ruột bị rối loạn, người bệnh cảm thấy đau tức vùng bụng, đầy hơi, khó tiêu.
- Hội chứng ruột kích thích (IBS): Đau bụng kèm tiêu chảy hoặc táo bón xen kẽ, đau giảm sau khi đi tiêu
Bệnh lý tiết niệu
- Sỏi thận hoặc sỏi niệu quản phải: Cơn đau thường xuất phát từ vùng hông lưng, lan xuống bụng dưới bên phải và bẹn. Người bệnh có thể tiểu buốt, tiểu rắt, thậm chí tiểu ra máu.
- Nhiễm trùng đường tiểu: Thường gặp ở nữ giới hơn nam. Triệu chứng bao gồm tiểu nhiều lần, nước tiểu đục, đau rát khi tiểu, kèm đau âm ỉ vùng bụng phải.
Ở nữ giới
- U nang buồng trứng phải: Khi khối u lớn dần hoặc bị xoắn, sẽ gây đau dữ dội vùng bụng dưới bên phải, kèm rối loạn kinh nguyệt.
- Viêm phần phụ hoặc lạc nội mạc tử cung: Đau vùng chậu tăng trong kỳ kinh, có thể lan sang thắt lưng.
- Thai ngoài tử cung: Là tình trạng cực kỳ nguy hiểm. Cơn đau thường dữ dội, kèm chảy máu âm đạo và choáng váng.
Ở nam giới
- Thoát vị bẹn: Biểu hiện bằng khối phồng ở vùng bẹn, đau tăng khi ho hoặc mang vật nặng.
- Viêm tinh hoàn, viêm mào tinh hoàn: Gây đau vùng bụng dưới và bìu, đôi khi kèm sốt nhẹ.
- Viêm tuyến tiền liệt: Đau âm ỉ vùng bụng dưới, tiểu khó, có thể kèm đau khi xuất tinh.
Dấu hiệu nhận biết đau bụng dưới bên phải nguy hiểm
- Cơn đau tăng dần, kéo dài trên 6 giờ và không giảm khi nghỉ ngơi.
- Buồn nôn, nôn ói, chán ăn, sốt nhẹ hoặc sốt cao.
- Rối loạn tiêu hóa: tiêu chảy, táo bón, đầy hơi liên tục.
- Tiểu buốt, tiểu rắt hoặc nước tiểu có màu lạ.
- Phụ nữ đau kèm rối loạn kinh nguyệt, khí hư ra nhiều, chảy máu bất thường.
Khi có các biểu hiện này, người bệnh nên đi khám ngay tại cơ sở y tế để được siêu âm, xét nghiệm và chẩn đoán chính xác nguyên nhân.
Cách điều trị đau bụng dưới bên phải hiệu quả
Điều trị y khoa
Tùy theo nguyên nhân, bác sĩ sẽ chỉ định:
- Thuốc kháng sinh (nếu do nhiễm trùng tiết niệu, viêm ruột nhẹ).
- Thuốc giảm đau, chống viêm được kê đơn phù hợp với từng bệnh nhân.
- Phẫu thuật trong trường hợp viêm ruột thừa, u nang buồng trứng xoắn, sỏi lớn hoặc thoát vị bẹn.
- Điều trị nội khoa kết hợp chế độ dinh dưỡng, nghỉ ngơi để phục hồi chức năng tiêu hóa.
Tuyệt đối không tự ý mua thuốc điều trị tại nhà, vì có thể làm bệnh nặng hơn hoặc gây biến chứng nguy hiểm.
Biện pháp hỗ trợ tại nhà
Nếu cơn đau nhẹ, tạm thời, bạn có thể áp dụng:
- Nghỉ ngơi, tránh vận động mạnh để giảm áp lực vùng bụng.
- Chườm ấm vùng đau để tăng lưu thông máu và giảm co thắt.
- Ăn thực phẩm mềm, dễ tiêu, tránh đồ cay, chiên rán, rượu bia.
- Uống đủ nước, nhất là khi có dấu hiệu sỏi thận hoặc táo bón.
- Giữ tâm lý thoải mái, hạn chế căng thẳng – yếu tố ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa.
Nếu sau 24–48 giờ không thuyên giảm hoặc đau tăng, cần đi khám ngay.
Cách phòng ngừa đau bụng dưới bên phải tái phát
- Ăn uống lành mạnh: Hạn chế đồ chiên xào, tăng rau xanh, trái cây tươi.
- Uống đủ 1,5–2 lít nước/ngày để hỗ trợ thải độc cho cơ thể.
- Vận động thường xuyên: Đi bộ, yoga, bơi lội giúp kích thích tiêu hóa và tuần hoàn.
- Giữ vệ sinh vùng kín đúng cách, đặc biệt ở nữ giới để tránh viêm nhiễm phụ khoa.
- Khám sức khỏe định kỳ 6–12 tháng/lần để phát hiện sớm các bất thường.
Khi nào cần đến cơ sở y tế ngay
Bạn nên đi khám hoặc đến bệnh viện gấp nếu có những dấu hiệu sau:
- Đau dữ dội, không giảm sau khi nghỉ ngơi hoặc uống thuốc giảm đau.
- Sốt cao, nôn ói, tiêu chảy kéo dài.
- Phụ nữ mang thai bị đau bụng dưới bên phải.
- Tiểu ra máu, đi ngoài ra máu, hoặc có khối phồng ở bẹn.
Các triệu chứng này có thể là dấu hiệu của viêm ruột thừa, vỡ u nang, sỏi niệu quản hoặc thai ngoài tử cung, cần xử lý y tế khẩn cấp.
Kết luận
Đau bụng dưới bên phải là triệu chứng thường gặp nhưng ẩn chứa nhiều nguyên nhân khác nhau từ rối loạn tiêu hóa nhẹ đến bệnh lý nguy hiểm như viêm ruột thừa hoặc u nang buồng trứng.
Lời khuyên của bác sĩ:
Ghi lại thời điểm, mức độ và tính chất cơn đau để giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác.
Không tự ý dùng thuốc giảm đau, kháng sinh hoặc áp dụng mẹo dân gian chưa được kiểm chứng.
Khi cơn đau kéo dài hoặc kèm theo sốt, buồn nôn, rối loạn tiêu hóa – hãy đến cơ sở y tế uy tín để được thăm khám sớm.
Chăm sóc cơ thể đúng cách, duy trì lối sống lành mạnh và lắng nghe tín hiệu từ bụng của bạn đó chính là chìa khóa giúp phòng ngừa đau bụng dưới bên phải hiệu quả và bảo vệ sức khỏe lâu dài.
