Quai Bị Là Gì? Dấu Hiệu Nhận Biết, Biến Chứng Và Phòng Tránh

Tham vấn y khoa : Bác sĩ

Quai bị là một bệnh truyền nhiễm khá phổ biến ở trẻ em và thanh thiếu niên, nhưng người lớn cũng không phải ngoại lệ. Tuy bệnh thường lành tính, nhưng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, quai bị có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng. Cùng tìm hiểu về nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết, biến chứng và cách phòng tránh bệnh quai bị qua bài viết dưới đây.

1. Quai Bị Là Gì?

Quai bị, còn gọi là bệnh viêm tuyến mang tai do virus quai bị gây ra, là một bệnh lây truyền qua đường hô hấp. Virus này thuộc nhóm Paramyxovirus, thường lây lan qua nước bọt, dịch tiết mũi họng hoặc khi tiếp xúc gần với người nhiễm bệnh.

Quai bị đặc trưng bởi sự sưng đau ở tuyến mang tai, gây khó khăn trong ăn uống và giao tiếp. Mặc dù thường gặp ở trẻ em từ 5–15 tuổi, nhưng bệnh cũng có thể xảy ra ở người lớn nếu chưa từng được tiêm phòng hoặc tiếp xúc với virus.

2. Dấu Hiệu Nhận Biết Bệnh Quai Bị

Những triệu chứng của bệnh quai bị thường xuất hiện sau khi người bệnh tiếp xúc với virus từ 16–18 ngày. Một số dấu hiệu phổ biến bao gồm:

• Sưng tuyến mang tai: Đây là triệu chứng đặc trưng, thường xảy ra ở một hoặc cả hai bên, gây đau khi nhai hoặc nuốt.
• Sốt: Người bệnh có thể sốt nhẹ hoặc cao, kèm theo cảm giác mệt mỏi và ớn lạnh.
• Đau đầu và đau cơ: Virus quai bị ảnh hưởng đến hệ thần kinh và cơ bắp, dẫn đến các cơn đau khó chịu.
• Chán ăn và khó ngủ: Cảm giác khó chịu, đau nhức vùng hàm khiến người bệnh ăn uống và nghỉ ngơi không ngon giấc.
• Các triệu chứng khác: Viêm họng, buồn nôn, đau vùng bụng dưới ở nam giới (nếu có biến chứng tinh hoàn).

3. Biến Chứng Nguy Hiểm Của Bệnh Quai Bị

Quai bị tuy không phải là bệnh quá nguy hiểm, nhưng nếu không được điều trị đúng cách, có thể dẫn đến các biến chứng nặng nề như:

• Viêm tinh hoàn (ở nam giới): Đây là biến chứng phổ biến, thường gặp ở thanh niên sau tuổi dậy thì, có thể gây vô sinh nếu không chữa trị kịp thời.
• Viêm buồng trứng (ở nữ giới): Tuy hiếm gặp, nhưng cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
• Viêm màng não: Virus có thể xâm nhập vào hệ thần kinh trung ương, gây viêm màng não, biểu hiện qua đau đầu dữ dội, cứng gáy, buồn nôn.
• Điếc vĩnh viễn: Quai bị có thể làm tổn thương thần kinh thính giác, dẫn đến mất thính lực vĩnh viễn.
• Sảy thai: Nếu phụ nữ mang thai mắc quai bị trong tam cá nguyệt đầu tiên, nguy cơ sảy thai tăng cao.

4. Phòng Tránh Quai Bị Hiệu Quả

Phòng bệnh luôn tốt hơn chữa bệnh. Để giảm nguy cơ mắc quai bị, bạn cần thực hiện các biện pháp sau:

4.1. Tiêm phòng vaccine

• Tiêm vaccine phòng quai bị là cách hiệu quả nhất để ngăn ngừa bệnh. Vaccine MMR (sởi – quai bị – rubella) được khuyến cáo tiêm đầy đủ theo lịch trình từ 9 tháng tuổi.

4.2. Giữ vệ sinh cá nhân

• Rửa tay thường xuyên với xà phòng.
• Tránh dùng chung đồ cá nhân như cốc uống nước, bàn chải răng.
• Đeo khẩu trang khi tiếp xúc với người nghi ngờ nhiễm bệnh.

4.3. Tăng cường sức đề kháng

• Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, bổ sung đầy đủ vitamin và khoáng chất.
• Tập thể dục thường xuyên, nghỉ ngơi đủ giấc để cơ thể khỏe mạnh, tăng sức đề kháng với virus.

4.4. Tránh tiếp xúc với nguồn lây

• Hạn chế tiếp xúc gần với người bệnh trong thời gian họ đang có triệu chứng. Người bệnh nên cách ly ít nhất 9 ngày để tránh lây nhiễm.

5. Khi Nào Nên Gặp Bác Sĩ?

Nếu bạn hoặc người thân có những dấu hiệu nghi ngờ quai bị, đặc biệt là khi có sưng đau vùng tuyến mang tai hoặc các triệu chứng nặng hơn như sốt cao, đau đầu dữ dội, hãy đến gặp bác sĩ ngay lập tức.

Lời Kết

Quai bị là bệnh có thể phòng tránh được nếu chúng ta chủ động trong việc tiêm phòng và giữ gìn sức khỏe. Hiểu rõ về bệnh cũng như các biến chứng nguy hiểm sẽ giúp bạn và gia đình tránh được những rủi ro không đáng có.

Hãy bảo vệ sức khỏe của bản thân và cộng đồng ngay từ hôm nay bằng cách tuân thủ các biện pháp phòng bệnh quai bị!